Voeding voor de zogende merrie

Lacteren is topsport!

Melk produceren kost een merrie enorm veel energie. Nergens in z’n leven is voeding zo belangrijk voor een veulen als in de beginperiode. Moedermelk bevat alle benodigde stoffen voor een goede afweer en groei. Vandaar dat de lactatieperiode met de nodige zorg moet worden begeleid.

Afweerstoffen in biest

Net voor de geboorte van het veulen geven hormonen in het lichaam van de merrie een seintje dat de melkklieren in actie mogen komen. De eerste melk noemen we ‘biest’. Biest bevat ‘omgevingsspecifieke antistoffen’. Dat zijn afweerstoffen tegen ziektekiemen die voorkomen op de plek waar het veulen ter wereld komt. “Daarom moet je een merrie vlak voor de geboorte ook nooit verhuizen”. Op een nieuwe locatie kunnen weer hele andere ziekten heersen waar zo’n veulen dan geen weerstand tegen binnenkrijgt. Het duurt namelijk ongeveer 6 weken om die afweerstoffen op te bouwen.

18 liter per dag

In het begin produceert een merrie nog niet zoveel melk, maar is de concentratie aan stoffen erin wel hoger. De melkproductie is rond de tweede en derde maand op z’n top. Een merrie geeft in deze periode gemiddeld 3 procent van haar lichaamsgewicht aan melk, dat is bij een gemiddelde afmeting toch al snel zo’n 18 liter per dag! Qua energieverbruik is dit te vergelijken met een paard dat volop in training is voor de Olympische Spelen. Melk produceren is topsport.

Extra energie

Het is niet nodig je merrie al vanaf het begin van de dracht extra krachtvoer te geven. Volg de behoefte, loop er niet op vooruit. Vanaf de negende maand van de dracht is een rijkere merriebrok, PAVO PodoLac, aan te raden.

Het veulen groeit 70 procent in de laatste drie maanden van de dracht en dan kan de merrie wel wat extra energie, eiwitten en mineralen gebruiken. Geef kleine porties.

Is het veulen eenmaal geboren, dan is de hoeveelheid krachtvoer die de merrie nodig heeft afhankelijk van wat ze nog meer binnen krijgt. Energie en eiwitten die de merrie via de melk verliest, moeten worden aangevuld. Heb je een goede weide, dan is grote hoeveelheden krachtvoer bijgeven eigenlijk niet nodig.

Tijdens de lactatieperiode hangt de hoeveelheid krachtvoer sterk af van de hoeveelheid gras die de merrie kan eten. Bij beperkte weidegang (‘s avonds binnen) of een schrale weide is er ongeveer 2 – 4,4 kg krachtvoer per dag nodig in de toplactatie maanden Wordt de merrie te dik, laat dan het krachtvoer weg, maar geef Pavo PodoCare bij. Daarmee houd je de hoeveelheid vitaminen en sporenelementen op peil.

Te weinig energie

Als een merrie te weinig energie binnen krijgt tijdens de lactatieperiode spreekt haar lichaam de vetreserves aan. Dat is niet zo heel erg, zo krijgt ze haar fraaie model van voor de dracht weer snel terug. Maar teveel interen is uiteraard niet goed. Kwalijker is een te kort aan eiwitten, want dat haalt het lichaam uit het spierweefsel. 

Een merrie produceert wat er wordt gevraagd. Het lichaam past vanzelf de hoeveelheid melk die wordt gemaakt aan naar de behoefte van het veulen. Zodra deze vanaf een maand of vier langzaam overgaat op vast voedsel neemt de melkgift af.

Wel rijden, geen sport

Je kunt een maand na de geboorte van een veulen eigenlijk alweer voorzichtig beginnen met rijden. Zie dat als beweging geven en doe vooral niet te veel. Onthoud dat er al zoveel energie opgaat aan melkproductie. De merrie heeft in deze fase geen energie voor zware trainingen.

Spenen

In de vrije natuur blijft een veulen drinken bij de merrie totdat zij het niet meer toelaat. Dat kan wel een jaar duren. In de paardenwereld wordt het veulen gespeend met zes tot acht maanden. Om de melkgift geleidelijk te laten opdrogen is het verstandig om een week voor het spenen de hoeveelheid krachtvoer voor de merrie te halveren. Laat drie dagen voordat het veulen wordt weggehaald het krachtvoer helemaal weg en zorg dat de merrie beweging krijgt. Dat stopt de lactatie.