Het gebit van uw hond

Honden hebben een sterk gebit. Ze gebruiken het om te eten en om zich mee te verdedigen. Een goed gebit is belangrijk voor de gezondheid van uw hond. Houd het gebit van uw hond dus in goede conditie. 

Gebit van de hond

De hond is een vleeseter. Zijn gebit heeft kleine snijtanden (zes boven en zes onder) om vlees van botten af te knagen, scherpe hoektanden om mee te scheuren en een prooi te grijpen, en kiezen (veertien onder en twaalf boven) waarmee hij stukken vlees kan afsnijden en vasthouden. Tussen de hoektanden en de kiezen zit een lege ruimte. 

Het ontstaan van tandplak en tandsteen

Na elke maaltijd vormen de eiwitten in het speeksel en uit het voedsel een dun laagje op de tanden, wat ook wel de materia alba of pellicle wordt genoemd. Dankzij deze laag kunnen bacteriën zich op het tandoppervlak vasthechten. Deze laag van bacteriën die zich vervolgens ook weer vermenigvuldigen. Zodoende wordt er na enige tijd een plak gevormd. Deze plak kan niet worden weggespoeld en kan alleen door het poetsen van de tanden verwijderd worden. Indien de gevormde tandplak niet wordt verwijderd kan deze mineraliseren tot tandsteen. De tandsteen vormt een ideale basis voor het aanhechten van nog meer bacteriën en tandplak. 

Net zoals bij de mens leidt het ophopen van tandplak en tandsteen vroeg of laat tot problemen aan het tandvlees en tanden, maar kan het door verspreiding van bacteriën via het bloed naar de vitale organen ook nadelige gevolgen op de algemene gezondheid van het dier hebben. Om problemen te voorkomen dienen de tanden dagelijks verzorgd te worden, iets waarvan men tegenwoordig ook bij huisdieren steeds meer bewust is. 

Dagelijkse gebitsverzorging

Tandenpoetsen

De beste en goedkoopste manier om voor een gezond gebit bij uw huisdier te zorgen is door, liefst dagelijks, de tanden en kiezen te poetsen. Dit kan op een jonge leeftijd het gemakkelijkst aangeleerd worden, maar ook bij oudere honden en katten is het mogelijk om de dieren aan een dagelijkse poetsbeurt te laten wennen. 

Stappenplan: 
Het basisprincipe van het leren tandenpoetsen bestaat uit het belonen van uw hond bij elke positieve reactie tijdens het leerproces. Kies daarnaast ook een goede tijd uit om te poetsen, zoals na het uitlaten. Uw hond is dan al zijn energie kwijt waardoor het aanleren gemakkelijker verloopt. Het eigenlijke leerproces bestaat uit een aantal stappen: 

1. Wen uw hond aan het aanraken van lippen en kiezen. 
   De meeste honden zijn helemaal niet gewend dat hun lippen en tanden worden aangeraakt. De eerste pogingen om de tanden te poetsen zouden dan ook niet hartelijk worden ontvangen. De eerste stap in het leren wennen aan het tandenpoetsen bestaat daarom uit het voorzichtig leren wennen aan de aanraking van lippen, tanden en kiezen. Naargelang de hond kan dit een paar dagen tot weken duren. Vergeet niet dat belonen van goed gedrag in deze leerfase heel belangrijk is. 
2. Poetsen met de vinger. 
   Wanneer uw hond gewend is aan de aanraking van zijn lippen, tanden en kiezen kan in de volgende stap met de wijsvinger voorzichtig poetsbewegingen over de kiezen gemaakt worden. U hoeft de mond bij het tandenpoetsen niet open te trekken. Het is voldoende om enkel de lip wat op te tillen. Poets uitsluitend de buitenzijde van alle tanden en kiezen. De binnenkant van de elementen worden van nature door de tong gepoetst. Let er verder op dat u bij elke tand en kies voornamelijk op de overgang tand-tandvlees poetst. Dit zijn namelijk de plaatsen waar tandplak en tandsteen het eerst afgezet wordt. 
3. Poetsen met een tandenpoetsgaasje.
   In deze stap wordt bij het poetsen een tandenpoetsgaasje gebruikt. Er bestaan speciale tandenpoetsgaasjes, maar een schoon verbandgaasje dat om de vinger gewikkeld wordt is net zo goed. De hond zal nu even moeten wennen aan deze kleine verandering waarbij niet meer met een blote vinger de tanden en kiezen worden aangeraakt. De voltooiing van deze stap is voor een dagelijkse tandenpoetsbeurt eigenlijk al voldoende. Voor een professionelere poetsbeurt kunnen optioneel de volgende stappen ook nog doorlopen worden. 

Poetsen met tandpasta of mondwater
Dagelijks poetsen zonder tandpasta is eigenlijk voldoende om het gebit schoon te houden, maar eventueel kan er voor gekozen worden om met wat tandpasta te poetsen of het gaasje met wat mondwater vochtig te maken. Gebruik overigens alleen producten die voor huisdieren zijn bestemd. Tandpasta en mondwaters voor mensen zijn namelijk giftig voor huisdieren. De tandpasta wordt door het dier ingeslikt waardoor de menselijke tandpasta maagirritaties en fluorvergiftigingen kunnen veroorzaken. De dierlijke tandpasta’s en mondwaters zijn veilig en bevatten bovendien een lekker vleessmaakje waardoor het poetsen op zich al als een beloning gezien kan worden. 

Poetsen met een tandenborstel
Poetsen met een vingergaasje is voldoende, maar het gebruik van een tandenborstel kan voor sommige mensen de voorkeur geven. Natuurlijk dienen honden aan deze manier van poetsen ook geleidelijk te wennen. Houd bij een tandenborstel altijd de vinger op de kop van de borstel en maak altijd rustige bewegingen met de tandenborstel. Het uitschieten van de borstel is namelijk pijnlijk en niet prettig. 

Voeding

Niets gaat boven het tandenpoetsen. Een gebitsverzorging uitsluitend gebaseerd op het geven van kauwsnacks of aangepaste voedingen is niet voldoende. De resultaten van verschillende kauwsnacks, kauwspeeltjes en voedingen zijn namelijk wisselend en aangezien ze allemaal geen mechanische reiniging van alle tanden en kiezen geven kunnen ze een dagelijkse poetsbeurt niet vervangen. 

De dagelijkse voeding heeft wel een invloed op de mondgezondheid. Het belangrijkste op het gebied van voeding is om vooral zachte en plakkerige voedingen te vermijden, aangezien deze sneller tot de vorming van tandplak en tandsteen leiden. 

Kauwsnacks
Er bestaan allerhande kauwspeeltjes en kauwsnacks die de vorming van tandplak en tandsteen zouden moeten tegengaan. Wees bij de keuze van de kauwsnacks voor uw huisdier wel kritisch, aangezien er ook veel producten op de markt zijn die niet zo effectief zijn. 

Dental dieet
Tegenwoordig zijn er ook steeds meer diëten die de vorming van tandplak en tandsteen zouden kunnen verminderen. Bijvoorbeeld door het calcium uit het speeksel te complexeren, door toevoeging van antiplaksystemen of door de mechanische reiniging van het kauwen. Ook hierbij dient men kritisch te zijn, aangezien door het toegenomen besef over het belang van een gezond gebit steeds meer producenten een gunstige werking voor het gebit aan hun product toeschrijven terwijl het in feiten bij hun product onvoldoende onderzocht is.

Periodieke gebitsreiniging

Indien de tanden thuis goed verzorgd kunnen worden is een periodieke gebitsreiniging niet of zelden nodig. Is een thuisverzorging niet mogelijk dan kan een periodieke professionele gebitsreiniging wel aan te raden zijn om het gebit helemaal schoon te maken en zo tandplak te voorkomen.